z racji
  • z zagranicy i zza granicy
    1.07.2002
    1.07.2002
    Dzień dobry. Chciałbym zapytać o kwestię dot. wyrazów granica i zagranica. Słowniki podają, że słowo granica oznacza linię graniczną, a zagranica obce kraje, co jest to dla mnie w pełni zrozumiałe. Mówi się: „Jadę za granicę”, ale „Wracam z zagranicy”. Forma „Wracam zza granicy” (zza linii granicznej) jest uważana za niepoprawną dla określenia powrotu z obcego kraju.
    Moje pytanie brzmi: dlaczego? Skoro dla określenia wyjazdu do obcego kraju używa się zwrotu jechać za granicę, czyli, zgodnie z definicją, za linię graniczną, to konsekwentnie, dla określenia powrotu, poprawne powinno być też sformułowanie wracam zza granicy.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Michał Rogala z Łodzi
  • Z jednej strony…, z drugiej strony…
    10.01.2018
    10.01.2018
    Czy wyrażenie z drugiej strony… w tekście może funkcjonować bez wcześniejszego z jednej strony…? Do zadania tego pytania zainspirowała mnie uszczypliwa uwaga pewnej redaktorki: „A gdzie jest pierwsza strona?”.
  • Jeden z najstarszych
    20.03.2016
    20.03.2016
    Moja córka (6. klasa podstawówki) napisała w prezentacji: W basenie Morza Śródziemnego powstały jedne z najstarszych cywilizacji świata. Nauczyciel informatyki (sprawdzający prezentację od strony „komputerowej") orzekł, że taka forma jest (cytuję) „błędem językowym, bo nie może być jedna z najstarszych, bo najstarsza z definicji może być tylko jedna”. Czy miał rację? Przecież form typu jeden z największych używa się na co dzień.
  • Allerdyce, z Allerdyce’em; Malachi: odmieniać czy nie?
    11.12.2015
    11.12.2015
    Drodzy Państwo!
    Proszę o pomoc w ustaleniu poprawnej odmiany obcych imion: Allerdyce i Malachi (wym. Malakaj).
    W pierwszym przypadku skłaniam się ku zasadzie dotyczącej nazwisk zakończonych na nieme /e/, a zatem użyłabym odmiany podobnej jak w przypadku nazwiska Joyce. A może imię to jest nieodmienne?
    W przypadku imienia Malachi początkowo naturalna wydawała mi się odmiana bez użycia apostrofu, ale taki zapis sugeruje błędną wymowę. Czy mam rację, sądząc, że apostrof jest konieczny?
    Natalia
  • bez dania racji
    4.10.2002
    4.10.2002
    Szanowni Państwo!
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, jak należy rozumieć następujące zdanie: „Uderzył mnie bez zdania racji”:
    a) uderzył, nie przedstawiwszy powodów swojej agresji;
    b) nie miał powodów, by mnie uderzyć.
    Z wyrazami szacunku
    Paweł Karłowicz
  • budynek z cegły
    13.04.2013
    13.04.2013
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie poprawnego stosowania słów takich jak cegła i kamień rozumianych jako materiał budowlany. Czy pisząc stosujemy je w liczbie pojedynczej, czy mnogiej? Osobiście skłaniam się ku pierwszej wersji, piszę: budynek wzniesiony z cegły, redakcja uparcie poprawia mi na cegieł. Kto ma rację?
    Z wyrazami szacunku
    Ewa Siejkowska
  • dźwięczne [z] w wygłosie
    14.05.2013
    14.05.2013
    Szanowna Poradnio,
    mam pytanie dotyczące fonetyki języka polskiego. W pewnej książce zawierającej porady logopedyczne znalazłam ćwiczenia na głoskę [z]. W ćwiczeniach tych były pojedyncze wyrazy zakończone na literę z, zapisane w słupku, i z polecenia wynikało, że to są przykłady słów zawierających głoskę [z] w wygłosie. Uczono mnie, że polski wygłos jest bezdźwięczny. Moim zdaniem takie ćwiczenia nie powinny się znaleźć w książce – czy mam rację?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • konflikt racji
    15.02.2009
    15.02.2009
    Szanowni Państwo,
    uprzejmie proszę o wyjaśnienie, czy poprawne jest wyrażenie na Samodzielnym Stanowisku Pracy, czy w Samodzielnym Stanowisku Pracy (analogicznie jak np. w Wydziale Geodezji) – w przypadku, gdy Samodzielne Stanowisko Pracy jest nazwą komórki organizacyjnej, a nie pojedynczego stanowiska pracy (np. inspektor, referent).
    Z poważaniem
    Anna Chwasta
  • nie z rzeczownikami
    18.04.2002
    18.04.2002
    Jeden z moich znajomych, powołując się na jakiś słownik ortograficzny, twierdzi, że przeczenie nie w połączeniu z rzeczownikiem zakwalifikowanie i zaimkiem zwrotnym się pisze się osobno. Czy nie podlega to raczej zasadzie, że nie z rzeczownikami (również odczasownikowymi) piszemy łącznie? Oto kontekst: „Niezakwalifikowanie się do drugiego etapu łączy się z…”.
    Bardzo proszę o rozsądzenie naszego sporu.
    Z poważaniem
    Anna Niemiec
  • transkrypcja z rosyjskiego
    12.06.2014
    12.06.2014
    Jak powinno się transkrybować znak miękki po rosyjskich literach с i з, np. w słowach письмо i князь? Z WSO PWN nie wynika jasno, czy kreskę powinno się postawić po literach s i z, czy też nad nimi – w praktyce spotykam się z różnymi wersjami (np. pis'mo oraz piśmo). Moim zdaniem zmiękczone s' i z' lepiej oddają rosyjskie dźwięki niż miękkie ś i ź. Czy mam rację?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego